Σε μια εποχή όπου οι μετοχές αγγίζουν ιστορικά υψηλά και η οικονομία των ΗΠΑ δείχνει ανθεκτική, ένα από τα παλαιότερα επενδυτικά «καταφύγια» του κόσμου βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο: ο χρυσός.
Η τιμή του ξεπέρασε πρόσφατα τα 2.900 δολάρια ανά ουγγιά, καταγράφοντας αύξηση πάνω από 12% από την αρχή του 2025, μετά από ένα ήδη εντυπωσιακό +27% το 2024. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι το ράλι δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο συνέπεσε με αυτή την εντυπωσιακή άνοδο. Μάλιστα, ο ίδιος δήλωσε ότι «η χρυσή εποχή της Αμερικής ξεκινά τώρα» και ζήτησε να επισκεφθούν αξιωματούχοι τη στρατιωτική βάση Fort Knox για να «επιβεβαιώσουν πως ο χρυσός είναι εκεί» — μια κίνηση περισσότερο συμβολική, αλλά ενδεικτική της επενδυτικής ψυχολογίας που επικρατεί.
Ανάμεσα στην ανησυχία και την πρόβλεψη
Παραδοσιακά, ο χρυσός λειτουργεί ως ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο σε περιόδους αβεβαιότητας. Παρόλο που οι αμερικανικές μετοχές διατηρούν υψηλές επιδόσεις και η ανεργία παραμένει χαμηλή, οι αγορές χρυσού ενισχύονται από ανησυχίες γύρω από την παγκόσμια πολιτική σταθερότητα, τον πληθωρισμό και μια πιθανή εμπορική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και βασικών εμπορικών εταίρων.
Η πολιτική Τραμπ σε θέματα δασμών έχει ήδη δημιουργήσει εντάσεις. Οι εξαγγελίες περί «ανταποδοτικών» δασμών, ιδιαίτερα προς το Μεξικό και άλλες χώρες, εντείνουν τους φόβους για εμπορικό πόλεμο. Σε αυτό το πλαίσιο, πολλές επενδυτικές στρατηγικές στρέφονται στον χρυσό, ο οποίος θεωρείται πιο σταθερός απέναντι στις νομισματικές και γεωπολιτικές αναταράξεις.
ΗΠΑ και Ευρώπη: Μια «χρυσή» ανισορροπία
Η ζήτηση στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει προκαλέσει ανισορροπία μεταξύ των αγορών Νέας Υόρκης και Λονδίνου, με την τιμή του χρυσού στις ΗΠΑ να είναι σημαντικά υψηλότερη. Αυτό έχει οδηγήσει σε μεγάλη μεταφορά ράβδων από τα θησαυροφυλάκια του Λονδίνου προς τη Νέα Υόρκη, προκαλώντας καθυστερήσεις και συμφόρηση.
Μάλιστα, επειδή οι αποθήκες της Νέας Υόρκης δέχονται μόνο ράβδους συγκεκριμένων διαστάσεων, ο χρυσός από το Λονδίνο μεταφέρεται πρώτα στην Ελβετία, όπου επεξεργάζεται σε κατάλληλες μορφές, και στη συνέχεια στέλνεται στις ΗΠΑ. Οι εξαγωγές χρυσού από την Ελβετία προς τις ΗΠΑ υπερτριπλασιάστηκαν τον Ιανουάριο.
Όπως σημειώνει το World Gold Council, δεν πρόκειται για έλλειψη χρυσού αλλά για προσωρινό «μποτιλιάρισμα» στην αλυσίδα μεταφοράς.
Η στροφή των κεντρικών τραπεζών
Ίσως η πιο καθοριστική δύναμη που ωθεί την τιμή του χρυσού είναι οι κεντρικές τράπεζες. Από το 2022, αγοράζουν πάνω από 1.000 τόνους ετησίως, ποσότητα χωρίς προηγούμενο στη σύγχρονη ιστορία. Αυτή η στροφή αντανακλά την πρόθεση πολλών κρατών να διαφοροποιήσουν τα αποθεματικά τους και να μειώσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο και τα αμερικανικά ομόλογα.
Η Πολωνία σχεδιάζει να αυξήσει το ποσοστό χρυσού στα συναλλαγματικά της αποθέματα στο 20%, ενώ και η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους αγοραστές.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το πάγωμα των ρωσικών συναλλαγματικών αποθεμάτων από τη Δύση, πολλές χώρες συνειδητοποίησαν ότι τα ξένα νομίσματα και οι ομολογίες μπορούν εύκολα να στοχοποιηθούν. Ο χρυσός, ως φυσικό και παγκόσμια αποδεκτό περιουσιακό στοιχείο, προσφέρει ένα είδος «ανεξαρτησίας» σε περιόδους αβεβαιότητας.
Η πορεία προς τα 3.000 δολάρια
Τόσο η UBS όσο και η Goldman Sachs έχουν αναθεωρήσει τις προβλέψεις τους προς τα πάνω, μιλώντας πλέον για τιμές στα 3.000 ή και 3.100 δολάρια ανά ουγγιά μέχρι το τέλος του έτους. Με τους φόβους για πληθωρισμό, γεωπολιτικές ανατροπές και νομισματικές ανακατατάξεις να εντείνονται, ο χρυσός φαίνεται να επανέρχεται όχι μόνο ως επενδυτική λύση, αλλά και ως γεωοικονομικό «όπλο».
Ίσως λοιπόν η «χρυσή εποχή» να μην είναι απλώς ρητορική. Για τις αγορές και τις κυβερνήσεις, είναι ήδη πραγματικότητα.
