Οι επιστήμονες έχουν την απάντηση: Σπάνιες ηφαιστειακές εκρήξεις κιμπερλίτη συμβαίνουν περίπου 25 εκατομμύρια χρόνια μετά τη διάσπαση των ηπειρωτικών πλακών, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Οι επιστήμονες επεξεργάζονται τι εκτυλίσσεται σε περισσότερα από 100 μίλια κάτω από το έδαφος, όπου ισχυρές ηφαιστειακές εκρήξεις ωθούν τους πολύτιμους αυτούς κρυστάλλους να εκτοξεύονται με θεαματική δύναμη.
Παρακάτω θα εξετάσουμε τις αινιγματικές διαδικασίες που προκαλούν τις σπάνιες εκρήξεις και πού είναι πιο πιθανό να βρεθούν κοιτάσματα πλούσια σε διαμάντια.
Υπάρχει ένα σημείο στο εσωτερικό της γης όπου σχηματίζονται τα διαμάντια. Το ερώτημα είναι γιατί εκτοξεύονται από τα έγκατα της γης αφού παρέμειναν πιθανώς δισεκατομμύρια χρόνια εκεί;
Για να απαντήσει στο ερώτημα, η διεθνής επιστημονική κοινότητα ανέλυσε ιστορικά δεδομένα για τις ηπειρωτικές πλάκες, τις τεράστιες, αργά κινούμενες πλάκες του φλοιού της Γης και τους κιμπερλίτες, τα πετρώματα που φέρουν διαμάντια και εκτοξεύτηκαν από τις εκρήξεις. Διαπίστωσαν ότι τα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια, οι περισσότερες εκρήξεις κιμπερλίτη συνέβησαν περίπου 25 εκατομμύρια χρόνια μετά τη διάσπαση των ηπειρωτικών πλακών.
Μετά από προσεκτικότερη εξέταση, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι πρώτες εκρήξεις κιμπερλίτη που συνέβησαν μετά τη διάσπαση των ηπειρωτικών πλακών ήταν κοντά στις άκρες των πλακών, με μεταγενέστερες εκρήξεις να λαμβάνουν χώρα όλο και περισσότερο προς το μέσο της πλάκας.
Οι ηπειρωτικές πλάκες αποσπώνται και ενώνονται σε τεράστιες χρονικές κλίμακες. Περίπου 300 εκατομμύρια χρόνια πριν, η Βόρεια και η Νότια Αμερική συνδέονταν με την Αφρική και την Ευρώπη ως μέρος μιας ενιαίας υπερηπείρου που ονομάζεται Παγγαία, αλλά η τεράστια ξηρά άρχισε να διασπάται πριν από περίπου 175 εκατομμύρια χρόνια.
Αντλώντας από υπολογιστικά μοντέλα πετρωμάτων και μάγματος, οι επιστήμονες συνέδεσαν την αλυσίδα των γεγονότων που φαίνεται να οδηγούν σε εκρήξεις πλούσιες σε διαμάντια. Η διαδικασία ξεκινά όταν οι ηπειρωτικές πλάκες απλώνονται καθώς αρχίζουν να αποσπώνται. Αυτή η ρήξη προκαλεί το πέτρωμα να γίνει λεπτότερο και διαταράσσει την κανονική ροή του υλικού στον μανδύα της Γης, δηλαδή το στρώμα που βρίσκεται ακριβώς από κάτω.
Η διάσπαση του μανδύα είναι αρκετά ισχυρή ώστε να αποσπάσει κομμάτια βράχου από τη βάση της ηπειρωτικής πλάκας. Αυτά τα πετρώματα βρίσκονται κάτω από τόσο τεράστια πίεση που κατά τη διάρκεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών, τα κοιτάσματα άνθρακα μπορούν να αλλάξουν δομή για να σχηματίσουν ένα διαμάντι.
Καθώς τα κομμάτια του βράχου βυθίζονται στον μανδύα, οδηγούν σε ροές που εκτείνονται προς τα έξω, απογυμνώνοντας στρώματα βράχου πάχους δεκάδων μιλίων από τον πυθμένα της πλάκας με κατεύθυνση προς την επιφάνεια της γης. Το φαινόμενο ντόμινο συγκεντρώνει όλα τα απαραίτητα συστατικά για την παραγωγή μάγματος κιμπερλίτη που φέρει διαμάντια. Όταν έχει σχηματιστεί αρκετό τήγμα, ανεβαίνει γρήγορα και εκτοξεύεται μέσα από το φλοιό, ως ισχυρή έκρηξη.
Η πιο πρόσφατη έκρηξη κιμπερλίτη πιστεύεται ότι συνέβη πριν από 11.000 χρόνια στους λόφους Igwisi στην Τανζανία, αλλά οι περισσότερες έλαβαν χώρα στην Κρητιδική περίοδο πριν από 146 έως 66 εκατομμύρια χρόνια. Σε αντίθεση με τις κανονικές ηφαιστειακές εκρήξεις, οι εκρήξεις κιμπερλίτη αφήνουν κάθετες τρύπες που μοιάζουν με σωλήνες στο έδαφος που αποτελούν τη βάση πολλών ορυχείων διαμαντιών.
Πλέον οι γεωλόγοι είναι σε θέση να γνωρίζουν πού, πότε και γιατί σχηματίζονται κιμπερλίτες και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Οι γεωλόγοι εξετάζουν τις συνθήκες που απαιτούνται για να πυροδοτηθεί αυτό το φαινόμενο ντόμινο και ενώνοντας τις τελείες, μπορούν να εντοπίσουν τις περιοχές που είναι πιθανότερο να βρεθούν διαμάντια.
